Kiberbıçaqla Müalicə

Kiberbıçaq qeyri-invaziv, ağrısız radiocərrahiyyə üçün qabaqcıl texnologiyadır və bədənin hər hansı bir hissəsində xərçəngin müalicəsində submillimetr dəqiqlik təklif edir.

Kiberbıçaq nədir?

Kiberbıçaq xərçəng müalicəsi üçün nəzərdə tutulmuş qabaqcıl xətti sürətləndiricidir. Xərçəng və qeyri-xərçəng şişlərini və radiasiya terapiyasının uyğun olduğu bəzi digər situasiyaları müalicə etmək üçün istifadə edilə bilər. Kiberbıçaq, altı oynaqlı sənaye robotu üzərinə yerləşdirilən, 6 MV rentgen şüaları istehsal edən 140 kq ağırlığında xətti sürətləndiricidən və altı istiqamətdə hərəkət edə bilən robotlaşdırılmış xəstə yatağından ibarətdir. Müalicə cihazı xəstəni çevirərək yüzlərlə bucaqdan şüa tətbiq etmək üçün kompüter tərəfindən idarə olunan robot texnologiyasından istifadə edir. Robotun dəqiqliyi 0,2 mm-dir. Bu sistemdən istifadə etməklə beyində və bütün bədəndə xərçəngli bölgələr yüksək dozalı şüalanma ilə müalicə edilə bilər. Normal toxumalar radiasiyanın təsirindən yüksək dərəcədə qorunur.

Kiberbıçaq necə işləyir?

Kiberbıçaq cərrahi əməliyyata ehtiyac olmadan xəstənin üzərinə plastik maska və ya bədən stabilizatoru qoyularaq tətbiq edilir. Müalicə zamanı pasiyent altı ölçüdə hərəkət edə bilən robotla idarə olunan stolun üzərinə qoyulur. Şəkil çəkmə sistemi şişin yerini izləyir və lazım olduqda yeri dəyişdirmək üçün xəstənin hərəkətlərinə nəzarət edir. Bu, tənəffüslə idarə olunan ağciyər və qaraciyər şişlərinin təhlükəsiz müalicəsinə kömək edir. Müalicə zamanı xəstələrin nəfəslərini tutmasına və ya müntəzəm nəfəs almasına ehtiyac yoxdur. Sistem müalicədən əvvəl çəkilmiş kompüter tomoqrafiyası və maqnit rezonans görüntülərini müalicə zamanı çəkilmiş ani görüntülərlə müqayisə edir. Alınan şiş koordinatları kompüterin köməyi ilə ani olaraq qiymətləndirilir, şüalanma dozası tənzimlənir. Buna görə də xəstənin kiçik hərəkətləri müalicəyə təsir göstərmir. Verilən radiasiya dozası şişlə məhdudlaşır və ətrafdakı sağlam toxumaların zədələnməsi minimuma endirilir. Prosedurun nəticələri zamanla tədricən görünür və şiş kiçilir.

Stereotaktik ablativ radioterapiya

Kiberbıçaq, stereotaktik radiocərrahiyyə (SRS) və stereotaktik ablativ radioterapiya (SABR) təmin edə bilər. SRS kəsiksiz əməliyyata alternativdir. Bunun əvəzinə, xərçəng toxumasını cərrahi dəqiqliklə müalicə etmək üçün fokuslanmış radiasiya şüalarından istifadə edir. Məqsəd yüksək dozalı şüalanma ilə şişi bir seansda məhv etməkdir. Bu müalicə birdən çox seansda tətbiq edildikdə (adətən 3-5 seans) stereotaktik şüa terapiyası adlanır. Əsasən beyin zədələnmələrində radiocərrahiyyə əməliyyatı aparmaq üçün nəzərdə tutulan Qamma bıçağı cihazından fərqli olaraq, Kiberbıçaq bədənin istənilən hissəsini müalicə edə bilir. Buna adətən stereotaktik bədən radioterapiyası (SBRT) və ya SABR deyilir. SABR ətrafdakı sağlam toxumalara vurulan ziyanı minimala endirir, həddindən artıq dəqiqliklə hədəf bölgələrə yüksək dozalar verir.

Kiberbıçağın üstünlükləri

Submillimetr dəqiqliyi. Sistem müalicəni millimetrdən də az həssaslıqla həyata keçirir, sağlam toxumalara minimal dərəcədə ziyan vurur.
Bütün bədən tutumu. Kiberbıçaq bədəndəki şiş və ya zədələri müalicə etməyə imkan verir.
Əməliyyata alternativlik. Kiberbıçaq xüsusilə mürəkkəb əməliyyat tələb edən çoxsaylı şişlərin və cərrahi yolla çıxarıla bilməyən şişlərin müalicəsi üçün faydalıdır.
Hərəkət sinxronizasiyası. Kiberbıçaq xəstənin tənəffüs və şiş hərəkətlərini izləyir, dəqiq düzəlişlər edir və müvafiq olaraq radiasiya tətbiq edir.
Qısa müalicə dövrü. Tipik olaraq, radiasiya terapiyası bir ilə beş seans arasında aparılır.
Ağrısız müalicə. Kiberbıçaq radiocərrahiyyə sistemi tərəfindən idarə olunan radiasiya terapiyası ilə bağlı ağrı yoxdur. Anesteziya tələb etmir.
Ambulator müalicə. Kiberbıçaq terapiyası adi cərrahiyyə ilə əlaqəli ağırlaşma riskini və sağalma müddətini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. Müalicədən sonra xəstələrin əksəriyyəti evə qayıdıb normal həyat fəaliyyətlərinə davam edə bilərlər.

Kiberbıçaq xərçəng müalicəsi

Kiberbıçaq radiasiya terapiyası göstərildiyi zaman bədənin istənilən yerində xərçəngin müalicəsi üçün istifadə edilə bilər. Bədxassəli və xoşxassəli şişlərin, metastazların, arteriovenoz malformasiyaların və bəzi funksional xəstəliklərin müalicəsində ona üstünlük verilir. Ancaq xəstələr bu müalicənin onlar üçün uyğun olub-olmadığını müəyyən etmək üçün həkimlərinə müraciət etməlidirlər.

Bununla yanaşı, Kiberbıçaq aşağıdakı halları müalicə etmək üçün istifadə edilə bilər:

İlkin və metastatik beyin şişləri
Baş və boyun şişləri
Onurğa və vertebra şişləri
Yumşaq toxuma şişləri (ağciyər, böyrək, qaraciyər və mədəaltı vəzi şişləri)
Akustik neyromalar
Meningiomalar və kəllə əsasının şişləri
Hipofiz vəzinin şişləri
Göz xərçəngi
Təkrarlanan və qalıq şişlər
Arteriovenoz malformasiyalar
Trigeminal nevralgiya kimi funksional pozğunluqlar
Prostat xərçəngi

Bu üsul əvvəllər eyni bölgədə təkrarlanan xəstəlik üçün radioterapiya almış xəstələrdə təhlükəsiz şəkildə istifadə edilə bilər.

Prostat xərçəngi üçün Kiberbıçaq

Kiberbıçaq terapiyası erkən mərhələdə, aşağı və ya orta riskli prostat xərçəngi üçün birinci seçim kimi istifadə edilə bilər. İnkişaf etmiş prostat xərçəngi olan xəstələrdə bu üsul xəstəliyin gedişatını yavaşlatmağa kömək edə bilər. Cərrahiyyə və radioterapiya prostat xərçəngi üçün ümumi müalicə variantlarıdır. Kiberbıçaq əməliyyat qədər effektivdir və adi şüa terapiyasından daha dəqiqdir. Klinik məlumatlara əsaslanaraq, SBRT prostat terapiyası müalicədən sonra beş il ərzində mükəmməl, xəstəliksiz sağ qalma nisbətlərini təklif edir. Bundan əlavə, qeyri-invaziv, ağrısız və xəstələr üçün əlverişlidir. Prostat xərçəngi üçün Kiberbıçaq müalicəsi adətən 1-2 həftə ərzində 4-5 seansda tamamlanır, ənənəvi radioterapiya isə 8-10 həftə çəkir.

Kiberbıçağın yan təsirləri

Kiberbıçaq adətən özünəməxsus xüsusiyyətlərinə görə standart radioterapiya ilə müqayisədə daha az və daha yüngül yan təsirlərə səbəb olur. Əksər xəstələrdə yan təsirlər az olur və ya heç olmur. Bununla belə, hər hansı radiasiya terapiyasında olduğu kimi, Kiberbıçaq da bəzi potensial risklərə malikdir. Bunlar şişin növü və yerindən, müalicənin dozasından və xəstənin ümumi sağlamlığından asılı olaraq xəstədən xəstəyə dəyişir. Bəzi hallarda müvəqqəti yorğunluq, dərinin qıcıqlanması, ürəkbulanma və qusma baş verir. Bəzi xəstələr müalicə olunan sahədən asılı olaraq başqa problemlər də yaşaya bilər. Həkimlərimiz prosedurdan əvvəl mümkün yan təsirləri və onların idarə edilməsini xəstələri ilə birgə ətraflı müzakirə edirlər.

Niyə Acıbadem-i seçməlisiniz?

Xərçəngin müalicəsində beynəlxalq səviyyədə tanınmış təcrübə. Acıbadem Onkoloji Mərkəzlərinə xərçəng müalicəsi üçün 40-dan çox ölkədən xəstələr gəlir. Qabaqcıl texnologiya, aparıcı tibb mütəxəssisləri və multidissiplinar yanaşma xərçəngə qarşı ən yaxşı vasitəmizdir.
Müxtəlif müalicə variantları. Radiasiya onkologiyası xərçəng xəstələri üçün daha çox təhlükəsizlik və effektivlik təmin etmək üçün sürətlə inkişaf edir. Acıbademdə həkimlərimizə hər bir xəstə üçün ən uyğun həlli seçmək imkanı vermək məqsədiylə ən son cihazlar və müalicə variantlarımız var.
Beynəlxalq xəstələr üçün hərtərəfli xidmət. Beynəlxalq Xəstə Mərkəzimiz xarici pasiyentlərimizin rahatlığı üçün müalicə təyinatlarının planlaşdırılmasından tutmuş, səyahət və yerləşdirmə ilə bağlı yardıma qədər 360 dərəcə xidmətlər təklif edir.

Kiberbıçaq ilə hansı xərçəng növləri müalicə olunur?

Kiberbıçaq xərçəngin müalicəsində istifadə edilən stereotaktik radiocərrahiyyə aparatıdır. Birincil xərçəng və ya metastatik xərçənglər üçün istifadə edilə bilər. Birincil şiş orqan və ya toxumanın özünün şişi deməkdir. O, orqan və ya toxuma hüceyrələrindən əmələ gəlir. İkincil (metastatik) şiş bədənin bir hissəsindəki xərçəng hüceyrələrinin bədənin digər hissələrinə yayılması zamanı meydana gələn bir şişdir. Kiberbıçaq müalicəsi həm bədxassəli, həm də xoşxassəli xərçəng növlərində istifadə olunur. Həmçinin, müalicə olunan xərçəng residiv olarsa (təkrarlanan xərçəng), radiasiya onkoloqları Kiberbıçaq terapiyasını tətbiq edə bilərlər. Bu texnologiya beyin, ağciyər, prostat, qaraciyər, mədəaltı vəzi, böyrəklər, döş, yumurtalıq, baş və boyun, onurğa, onurğa beyni şişlərinin bəzi növlərinin məhv edilməsində istifadə olunur. Kiberbıçaq lokallaşdırılmış şişləri və məhdud sayda metastazları olan xəstələr üçün daha yaxşı nəticələr verə bilər.

Beyin Kiberbıçağın istifadə edildiyi əsas bölgələrdən biridir. Astrositomalar, gliomalar, kəllə əsası şişləri, meningiomalar, şvannomalar, hipofiz adenomaları və beyin metastazları kimi müxtəlif beyin şişləri bu texnologiya ilə müalicə edilə bilər. Şişin ölçüsündən, yerindən və növündən asılı olaraq, həkimlər Kiberbıçaq müalicəsinin tətbiq edilib-edilməməsinə qərar verirlər. Acıbadem beyin şişi komitələri xəstələri qiymətləndirmək və hansı müalicənin xəstələrə daha çox fayda gətirəcəyinə qərar vermək üçün toplanır.

Kiberbıçaq lokallaşdırılmış prostat xərçəngi üçün mühüm müalicə alternatividir. Bir neçə ildir ki, radioterapiya prostat xərçəngini müalicə etmək üçün istifadə olunurdu. Adi radiasiya terapiyası ilə xərçəng 30-dan çox seansda və 2 ay ərzində aradan qaldırılırdı. Bu, xəstələr üçün uzun və yorucu bir müalicə idi. Halbuki indiki vaxtda Kiberbıçaq müalicəsi cəmi 5 seans və 2 həftə ərzində tamamlanır. Bu günə qədər 20.000-dən çox prostat xərçəngi Kiberbıçaq ilə müalicə olunub.

Kiberbıçaq müalicəsindən sonra nə gözləyə bilərsiniz?

Qəti diaqnoz qoyulduqdan sonra xərçəng üçün ən uyğun müalicə Acıbadem şiş şurasında qiymətləndirilir. Şiş şurası, cərrahlar, tibbi onkoloqlar, radiasiya onkoloqları, radioloqlar, nüvə tibb həkimləri və patoloqlardan ibarət çoxlu ixtisas qrupu, xəstənin vəziyyətinə təsir edən bir neçə fərqli faktoru qiymətləndirmək üçün müntəzəm şəkildə şiş komitəsi iclaslarında toplanır. Sonra mümkün olan ən yaxşı müalicə kursuna qərar verirlər.

Əgər Kiberbıçaq sizin üçün ən yaxşı müalicədirsə, radiasiya onkologiyası qrupu müalicə səyahətinizi addım-addım planlaşdıracaq. Yüksək rezolyusiyaya malik CT skanından sonra görüntü Kiberbıçaq sisteminə ötürülür. Radiasiya onkoloqları şişin ölçüsünü, formasını və yerini öyrənirlər. Sonra radiasiya şüası formalaşdırılır, onun dozası təyin edilir və seansların sayı müəyyən edilir.

Acıbadem, Kiberbıçaq müalicəsində şişə yüksək dozalı və dəqiq hədəflənmiş radiasiya şüalarını çatdırmağı hədəfləyir. Şiş məhv edilərkən, sağlam toxumalar qorunur. Bütün müalicə beş seansdan çox deyil. Hər seans 30 ilə 60 dəqiqə arasında tamamlanır. Kiberbıçaq müalicəsi ağrısız və qeyri-invazivdir. Müalicə seansı zamanı xəstə anesteziyasız müalicə masasında rahat şəkildə yatır. Kiberbıçağın radiasiya şüaları göndərən robot qolu var. Bu robotik qol müxtəlif bucaqlardan radiasiya şüalarını çatdırmaq üçün xəstənin ətrafında hərəkət edir və əyilir. Kiberbıçaq ambulator prosedurdur, xəstələr müalicə seansından sonra xəstəxana binasını tərk edə bilərlər. Bütün seanslar təxminən 1-2 həftə davam edir və müalicə başa çatdıqdan sonra həkimlər şişin müalicəyə reaksiyasını yoxlamaq üçün skan təyin edirlər.

Kiberbıçağın dezavantajları nələrdir?

Müalicədən sonra xəstələr adətən gündəlik həyatlarına qayıda bilirlər. Təbiətinə görə radioterapiya bəzi yan təsirlərə malikdir, lakin radioterapiyanın həm müsbət, həm də mənfi cəhətlərini nəzərə alsaq, mənfi cəhətləri üstünlüklərdən xeyli azdır. Yan təsirlər radioterapiya zamanı və ya sonra baş verə bilər. Acıbadem Radiasiya Onkologiyası şöbəsi radiasiya şüalarını şişə dəqiq şəkildə yönəldən Kiberbıçaq, MRIdian və ETHOS kimi ən son texnologiyalara malikdir. Bu, sağlam orqan və toxumaların şüalanmadan qorunması deməkdir. Beləliklə, radioterapiyanın yan təsirləri xeyli azalır.

Kiberbıçaq müalicəsinin ən çox görülən yan təsirləri yorğunluq, ürəkbulanma və dərinin qıcıqlanmasıdır. Bu yan təsirlər yalnız qısa müddətdə davam edir. Kiberbıçağın potensial yan təsirləri müalicə olunan sahədən asılı olaraq dəyişir. Məsələn, əgər bir xəstədə prostat xərçəngi varsa və Kiberbıçaq ilə müalicə olunursa, onlar sidiyə getmə tezliyi, sidiyə getmə sürəti, zəif sidik axını və sidiyə çıxmaqda çətinlik çəkə bilərlər. Bu təsirlər adətən şiddətli və ya qalıcı deyil və müalicə tamamlandıqdan sonra yox olur.

Kiberbıçaq beyin şişlərinin müalicəsi üçün ən çox seçilən radiocərrahiyyə cihazlarından biridir. Bunun səbəbi, əsasən, bu müalicə yanaşmasının beynin mühüm funksiyalarını qoruyub saxlaması və ənənəvi radiasiya müalicəsi ilə müqayisədə müalicənin yan təsirlərini minimuma endirməsidir. Beynin Kiberbıçaq müalicəsi ilə əlaqəli yan təsirlər baş ağrısı, qusma, qıcolma və nekrozdur, adətən yüngül və keçici olur.