Döş Xərçəngi

Süd vəzi xərçənginin simptomları, mərhələləri və müalicəsi

Süd vəzi xərçəngi qadınlarda ən çox yayılmış xərçəng növüdür. Acıbadem yüksək keyfiyyətli diaqnostik tibbi xidmətləri və yüksək müalicə nəticələrini təmin edir.

Biz süd vəzi xərçəngi ilə mübarizədə birləşirik və müalicə erkən diaqnozdan başlayaraq tamamlanana qədər effektiv bir tərəfdaşlıq təmin edirik. Biz, 20 ildən çox təcrübəsi və 50 nəfərdən ibarət olan tibbi mütəxəssis komandamız, dünya səviyyəli texnoloji inkişafları və çoxşaxəli yanaşmaları ilə, süd vəzi xərçəngini məğlub etmək üçün buradayıq.

Süd vəzi xərçəngi nədir?

Anomal hüceyrələr ölçü və miqdarda artmağa başlayanda, süd vəzi xərçəngi əmələ gəlir. Bu hüceyrələr xoş və ya bədxassəli bir şiş meydana gətirir. Xoşxassəli şişlər – süd vəzisi həddindən kənar yerlərə yayılmayan və sağlamlıq üçün təhlükə daşımayan anomal birləşmələrdir. Süd vəzi xərçəngi, döş və ya döş fraksiyalarında meydana gələn bədxassəli bir şişə aiddir və bədənin digər hissələrinə (metastaz) yayıla bilər.

Süd vəzi xərçəngi necə görünür?

Əslində, süd vəzi xərçənginin ilk əlamətlərini görməkdənsə, hiss etmək daha asandır. Müntəzəm özünü müayinə, qadınların döşlərinin normal formasına və quruluşuna alışmağa və hər hansı bir dəyişikliyi görməyə kömək edir. Süd vəzi xərçəngi tez-tez düyün kimi hiss olunur, lakin bu xəstəliyin hər növü şişlərə səbəb olmur. Bundan əlavə, süd vəzisində əmələ gələn düyünlər, çox vaxt xərçəng haqqında xəbər verə bilməz. Döş kistləri, fibroadenoma və ya adenoz- bəzi xoşxassəli xəstəliklərdən biridir, hansı ki düyünlər əmələ gətirə bilər. Süd vəzi xərçəngində şişlər toxunuşa sərtdir. Əgər yeni bir bərk və sabit düyün aşkar etmişsinizsə, mütləq həkimlə görüş təyin etməlisiniz.

Süd vəzi xərçənginin səbəbləri

Süd vəzi xərçənginin inkişafının dəqiq səbəbləri hələ də məlum deyil. Həkimlərin söylədiyinə görə əsas risk yaşdır. Süd vəzi xərçəngi olan xəstələrin üçdə ikisi 50 yaşdan yuxarı qadınlar, qalanları isə 39 ilə 49 yaş arasında olan qadınlardır. Miras qalan gen mutasiyaları döş xərçənginin 10% -ə qədər səbəb olur. Bastırıcı genlərin irsi mutasiyaları BRCA1 və ya BRCA2 şişlərin riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Bundan əlavə, əgər ailədə bu cür xərçəng ilə ana, ya bacı və ya da qızı xəstələnibsə, bu halda qadınlar, iki və ya üç dəfə daha çox döş xərçəngi ilə üzləşirlər. Hal-hazırda ailə tarixi olan xəstələr, sağlamlıq vəziyyəti haqqında tam məlumat almaq üçün genetik test və risk qiymətləndirməsindən keçə bilərlər. Nəzarət edə bilmədiyimiz risk faktorları ilə yanaşı, həyat tərzində bəzi vərdişləri dəyişdirərək sağlamlığınızı saxlaya bilərsiniz. Məsələn, çəki artımı döş xərçəngi riskini, xüsusən də menopoz zamanı qadınlarda riski artırır. O qadınlar ki, kontraseptiv dərmanlar, əvəzedici hormon terapiyası qəbul edirlər, uşaqsız və ya 30 yaşdan sonra ilk uşağı dünyaya gətirirlər, bu xəstəliklə qarşı-qarşıya gəlmə ehtimalı daha yüksəkdir . Bir oturaq həyat tərzi və alkoqol qəbulu da riski artırır. Eyni zamanda, müntəzəm məşqlər və fiziki fəaliyyət süd vəzi xərçəngi riskini azaldır.

Kişilər süd vəzi xərçənginə tutula bilərmi?

Xəstəlik ən çox qadınlarda olur, ancaq döş xərçəng kişilərdə də mümkündür. Bütün müəyyən edilmiş hallardan, kişilərin xəstələnmə riski bir faizdən azdır. Kişilərdə süd vəzi xərçəngi, qadınlarda olduğu kimi döşün toxumalarında meydana gəlir. Ailə tarixi, bəzi genetik pozğunluqlar, estrogen və ya radiasiyanın, eləcə də piylənmə və alkoqolun istifadəsi, bir kişidə döş xərçənginin inkişaf riski daha yüksəkdir. Kişilərin də süd vəzi xərçənginə tutulma ehtimalı ola biləcəyini bilmək vacibdir. Bilməmək səbəbindən insanlar tez-tez xəstəliyin erkən əlamətlərinə məhəl qoymur və sonrakı mərhələlərdə həkimə müraciət edirlər. Süd vəzi xərçəngi kişilərdə erkən aşkar edildiyi təqdirdə, qadınlar kimi eyni proqnoz və sağalma ehtimalları eynidir.

Süd vəzi xərçənginin erkən əlamətləri

Diaqnoz zamanı qadınların çoxunda, süd vəzi xərçənginin hər hansı bir fiziki əlamətləri yoxdur. Şiş hələ kiçikdir və ümumiyyətlə həyəcan verici işarələr göstərmir. Məhz buna görə müntəzəm müayinələr xəstəliyin erkən aşkarlanması üçün vacibdir.

Süd vəzi xərçənginin simptomları

Döş xərçəngi ümumiyyətlə süd vəzisində və ya qolun altındakı düyünlərin formalaşması ilə əlaqələndirilir. Lakin, digər xəbərdarlıq əlamətləri də var, o cümlədən:

döşün hər hansı bir ölçüsünün, formasının və ya toxumasının dəyişməsi;
gilələrinin deformasiyaları məsələn, gilənin (daxilə) batmasıi və ya gilə inversiyası;
dərinin quruluşundakı dəyişikliklər (səthdə batıqlar, portağal qabığı, qıcıqlanma, səpki kimi;
“mərmər” dəri;
gilədən maye ifrazı (şəffaf, sarımtıl, qanlı və s.);
növbəti qadın menstrual dövrü ərzində keçməyən süd vəzisində ağrılar.

Bu hallar və ya süd vəzisində digər dəyişikliklər baş verərsə həkimə getməlisiniz. Simptomlar hər xəstədə fərqlənir və xüsusi xərçəng növündən asılı olaraq dəyişə bilər.

Süd vəzi xərçənginin növləri

Süd vəzi xərçəngi – xüsusi xəstəlik deyil. Şiş döşün müxtəlif hissələrində əmələ gəlməyə başlaya bilər. Demək olar ki, bütün halların 85% -ində, şiş döşün giləsində, süd kanallarının epitelində baş verir (karsinoma kanalı), və 15% -inə qədər süd vəzisinin vəzi toxumalarında (lobulyar karsinoma). Nadir hallarda xəstəlik digər toxumalarda baş verir – adətən bunlar döş xərçəngi hesab edilməyən sarkoma və limfomalardır. Əvvəlcə xərçəng hüceyrələrinin böyüməsi bir kanal və ya səhm (“in situ” və ya invaziv olmayan döş xərçəngi ilə) məhdudlaşır. Zamanla, in situ xərçəngi ətrafdakı toxumalara (invaziv döş xərçəngi) irəliləyə və nüfuz edə bilər. Bütün halların 80% -i invaziv bir kanal karsinoma (IPC) təşkil edir, ən çox yayılmış formadır, 10-15%-i (ICD) invaziv bir karsinomadır. Pecet xəstəliyi kimi bir sıra döşün giləsinə təsir edən süd vəzi xərçəngi növləri də var; döşü birləşdirən toxumalarda inkişaf edən filodin şişlər; İltihablı döş xərçəngi (çox aqressiv) və daha başqaları kimi. Bundan əlavə, döş şişləri hormonların reseptor statusuna uyğun olaraq müəyyən edilə bilər.Onların üçdə ikisinin böyüməsi və çoxalması üçün, təxminən qadın hormonları estrogen və ya progesteron lazımdır. Bu xərçəng hüceyrələrinin, hormonları ələ keçirməyə və cəlb etməyə imkan verən reseptorları var. Onlar Er-müsbət və ya PR-müsbət kimi təsnif edilir. Belə hallarda hormon blok terapiyası şişin böyüməsini dayandıra bilər. Hormon terapiyası şişin mənfi hormon reseptorlarına (HR-mənfi) təsir göstərməyəcəkdir. Döş xərçəngi eləcə də HER2-müsbət və ya mənfi ola bilər. Bu, insan epidermal reseptor 2-ci tip böyümə amilinin protein səviyyəsinə aiddir. Yüksək səviyyə xərçəng hüceyrələrinin böyüməsinə (HER2-müsbət süd vəzi xərçəngi) töhfə verir. Üç reseptorun heç biri aşkar edilmədikdə, üçüncü mənfi süd vəzi xərçəngi hallarına deyilir. Hər növ xərçəng ayrı bir müalicə tələb etdiyindən, həkimlərə ən təsirli strategiyanı seçmək üçün, onlara süd vəzi xərçənginin növünün və bədəndə yayılma dərəcəsinin dəqiq bir diaqnozu zəruridir.

Süd vəzi xərçənginin diaqnostikası

Əldə edilmiş bilik və müasir avadanlıqlar, bəzən görünən simptomların görünmədiyi illər ərzində döş xərçəngini erkən mərhələdə aşkar etməyə imkan verir. Diaqnostik proses ümumiyyətlə vizuallaşdırma ilə başlayır. Döş sahəsini rentgen lentinə çəkən bir mammogram, yüksək tezlikli səs dalğalarından istifadə edərək ultrasəs müayinəsi, döş xərçəngi diaqnozu üçün əsas vasitələr kimi uzun müddət tanınmışdır. Hal hazırda xüsusi süd vəzi mərkəzləri müxtəlif mamoqrafiya metodlarını tətbiq edir .Rəqəmsal mamoqrafiya, kompüterlərin ekranlarında rəqəmsal formatda şəkillər almağa imkan verir. Tomosintez ilə 3D mammoqrafiya, aşağı radiasiya dozaları olan üç ölçülü rəqəmsal şəkillər almağa imkan verir. Süd vəzılərinin 4D ultrasəs və ya avtomatik ultrasəs müayinəsidə sıx süd vəzi toxumalarında da yaxşı görünmə təmin edir. Şübhəli parçalar vizuallaşdırma zamanı aşkar edilərsə, patoloq onları biopsiyadan istifadə edərək mikroskop altında araşdırmalıdır. Toxumanın alımı müxtəlif yollarla həyata keçirilə bilər, adətən, görüntüləmə nəzarəti altında iynədən istifadə olunur. Universal bir klinikada xəstələr bir ziyarət zamanı bütün lazımi təhlilləri keçə bilərlər. Acıbadem xəstəxanasında təcrübəli həkimlər, yalnız dünyanın məhdud sayda tibb müəssisələrində mövcud olan bəzi unikal qurğular da daxil olmaqla, süd vəzi xərçəngi diaqnozu üçün ən müasir avadanlıqlardan istifadə edirlər.

Süd vəzi x ərçənginin mərhələləri

Süd vəzi xərçənginin mərhələsi bütün bədəndə xərçəngin ölçüsünün və dərəcəsinin yayılma dərəcəsini təsvir edir. Ümumiyyətlə 0-dan IV-ə qədər olan bir miqyasda təsnif edilir, və böyük rəqəm daha invaziv bir xərçəng olduğunu göstərir. 0- cı mərhələ qeyri-invaziv süd vəzi xərçəngi sayılır və ya xərçəngdən əvvəl bir hal. Bu o deməkdir ki, anomal hüceyrələr var, ancaq süd kanalları və ya vəzilər və digər ətrafdakı toxumaların (in situ karsinoma) həddindən kənarlara yayılmamışdılar. Xərçəngin IV-cü mərhələsi çətin bir vəziyyətdir, bu o deməkdir ki, şişin bədənin uzaq hissələrinə, bəlkə də orqanlara və ya sümüklərə yayıldığından xəbər verir. Mərhələlərin müəyyən edilməsi ilə yanaşı, xərçəng hüceyrələrinin normaldan nə qədər fərqləndiyini qiymətləndirmək lazımdır və şişin nə qədər yavaş və ya tez böyüməsi gözlənilir. Xərçəngin aşağı dərəcədə bədxassəli olması anormal hüceyrələrin normal vəziyyətə bənzəməsi deməkdir və çox güman ki, onlar yavaş-yavaş böyüyəcəklər, yüksək dərəcəli xərşəng isə- əksinə. Bir tibbi komandaya, ilk dəfə xəstəliyi olan xəstələr üçün ən yaxşı müalicəni seçməyə kömək etmək üçün, süd vəzi xərçənginin mərhələsini və növünü, eləcə də hormon reseptorunun vəziyyətini və onun HER2-statusunu düzgün müəyyənləşdirmək çox vacibdir.

Süd vəzi xərçənginin müalicəsi

Hal-hazırda döş xərçənginin müalicəsi daim yaxşılaşır və bu xəstəlik ilə effektiv bir mübarizə aparılır. Müalicə prosesinə əməliyyat, radiasiya terapiyası, kimyaterapiya, hormonal terapiya, bioloji hədəfləmə terapiyası və immunoterapiya daxil ola bilər.

Kimyaterapiya. Bədən boyunca sürətli böyüyən hüceyrələri məhv etmək üçün, xərçəng hüceyrələri də daxil olmaqla dərmanlardan istifadə edilir. Xəstələrin əksəriyyətinə əməliyyatdan sonra kimyaterapiya təyin olunur, ancaq bu üsul şişi azaltmaq üçün əməliyyatdan əvvəl də tətbiq edilə bilər.
Hormonal terapiya. Bu dərmanlar hormonların istehsalını bloklamaq və ya dayandırmaqla, xərçəng hüceyrələrinin böyüməsinin qarşısını almaq üçün istifadə olunur. Hormon terapiyası yalnız müsbət hormon reseptorlu süd vəzi xərçəngində yaxşı nəticə verir. Təkrarlanmanın qarşısını almaq üçün bu müalicə ümumiyyətlə uzunmüddətli (5 ildən 10 ilə qədər) davam edir.
Hədəfli terapiya. Genetika və molekulyar biologiyanın inkişafına əsaslanan bioloji müalicə, bu yaxınlarda xərçəng müalicəsində ən vacib nailiyyətlərdən biridir. Yalnız hədəf xərçəng hüceyrələrini müəyyənləşdirməyə qadir olan(eyni zamanda normalları qoruyan) dərmanlardan istifadə edilir. Beləliklə, sağlam hüceyrələrə hücum edilmir, və yan təsirlər standart kimyaterapiya ilə müqayisədə azalır. Konkret bir süd vəzi xərçəngindən asılı olaraq müalicəni hədəfləmək üçün müxtəlif variantlar var. Xərçəng hüceyrələri əvvəllcə dərmanların effektivliyində sınaqdan keçirilə bilər.
İmmunoterapiya. Bu yeni inkişaf edən bir müalicə üsuludur. İmmunoterapiya xərçəng hüceyrələri ilə mübarizədə xəstənin öz immunitet sistemini aktivləşdirir. Bu üsul, ən gec mərhələdə üç dəfə mənfi süd vəzi xərçəngi olan bəzi xəstələrdə istifadə edilə bilər.
Radiasiya terapiyası. Radiasiya- yüksək enerjili rentgen şüaları, elektron şüalar və radioaktiv izotopların köməyi ilə, xərçəng hüceyrələrini məhv etmək üçün istifadə olunan lokal bir müalicə növüdür. Radiasiya terapiyası xərçəng hüceyrələrinin böyüməsinə mane olur və onları məhv edir. Acıbademdə radiasiya terapiyasını keçən xəstələr, maksimum təhlükəsizlik və effektivliyi üçün, ən son texnoloji funksiyaları olan xətti sürətləndiricilərdən yararlana bilər.

Acıbadem Süd Vəzi Xərçəngi Mərkəzinin mütəxəssislər komandası, dünyada bir neçə klinikada mövcud olan bəzi müasir müalicə seçimləri daxil olmaqla bir yerdə, bir süd vəzi xərçəngi müalicəsini tam təmin edir.

Cərrahiyyə.Bu, ümumiyyətlə, tez bir zamanda erkən mərhələdə olduqda, süd vəzi xərçənginin müalicəsinin ilk addımıdır. Cərrahiyyə, xərçəng hüceyrələrinin tam və ya mümkün olan maksimum çıxarılması məqsədi ilə həyata keçirilir. Süd vəzisinin bütün toxumalarının çıxarılması mastektomiya adlanır. Keçmişdə mastektomiya tez-tez həyata keçirilirdi, amma indiki zamanda, xəstəliyin ağır hallarında və ya döş içərisində bir neçə şişin olması halında istifadə olunur. Acıbadem həmişə süd vəzisinin qorunub saxlanılması əməliyyatı (lampektomiya) həyata keçirir. O şişin tam və onun ətrafındakı təxminən 1-2 sm normal toxumanın alınmasından ibarətdir. Bundan sonra, döşü bərpa etmək və yaxşı kosmetik nəticələrini təmin etmək üçün oncoplastika aparılır. Mastektomiya tələb olunduqda belə, cərrahlarımız dərinin və ya döş gilələrinin qorunması ilə mastektomiya kimi ən son metodları tətbiq edir. Standart mastektomiyada olduğu kimi, süd vəzisinin bütün toxumaları kəsiıir, lakin sonrakı döşün yenidən qurulması üçün dəri / gilə-areola kompleksi qorunub saxlanılır.
Robotik əməliyyat. Da Vinci Robot Sistemi, yüksək səviyyədə dəqiqlik təmin edərək, süd vəzisi üzərində kəsiksiz mastektomiyada istifadə edilə bilər. Bütün süd vəzi toxumaları qoltuq altından kiçik bir kəsik vasitəsilə çıxarılır. Sonra həmin kəsikdən protezlər keçirilir. Robotik cərrahiyə ən yaxşı kosmetik nəticələr verir, çünki sinə üzərində kəsiklər olmur, qolun altındakı kəsikləri isə gizlətmək asandır.
Tək dozalı radiasiya terapiyası. Süd vəzi xərçəngi olan bəzi xəstələr üçün, kəsik hələ bağlanmadıqda əməliyyat zamanı yalnız bir radiasiya terapiyası seansını keçirmək mümkündür. Şüalanmanın yüksək dozaları yalnız hədəf bölgəsinə düşür, düz şişin olduğu bölgəyə, eyni zamanda ətrafdakı sağlam toxumaları qoruyaraq. Bir robot cihazından istifadə edərək Intraoperativ Radiasiya Terapiyası (IORT) üç yolla istifadə edilə bilər: döşün qorunması əməliyyatından sonra tək dozada kiçik və hormonlara qarşı həssas şişləri olan postmenopozal xəstələrdə; radiasiyanın təsirini artırmaq üçün hormonlara qarşı həssas kiçik şişlərlə premenopozda olan xəstələrdə; residiv riskini azaltmaq üçün döş gilələrinin qorunması ilə mastektomiyadan sonra xəstələrdə.
Süd vəzilərinin dərhal rekonstruksiyası. Təxirə salınmış süd vəzilərinin rekonstruksiyası əvəzinə bir çox xəstədə alınmış toxumaları, həmini əməliyyat zamanı protez və ya öz toxumalarını istifadə etməklə bərpa etmək mümkündür. Acıbademdə, xərçəngdən təsirlənən təbii süd vəzilərinin görünüşünü bərpa etmək üçün ən son rekonstruktiv metodlar tətbiq olunur.

Süd vəzi xərçəngi hallarında sağ qalma dərəcələri

Sağ qalma dərəcəsi diaqnozdan sonra müəyyən bir müddət ərzində süd vəzi xərçəngi olan xəstələrin sağ qalma nisbətini göstərən bir faizdir. Adətən tipik olaraq 5 ill ərzində sağ qalma nəzərfə tutulur, çünki bu dövrdən sonra residiv daha az meydana gəlir. Xərçəngin diaqnozu və müalicəsi sahəsində tibbi inkişaflar sağ qalmanın artmasına səbəb oldu. Hal-hazırda süd vəzi xərçənginin müalicəsi yüksək səmərəliliklə aparılır, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına (ÜST) əsasən, sağ qalma 90% və daha yüksəklərə çatır. Ancaq bu göstərici xərçəngin növü, mərhələsi və digər xüsusiyyətlərindən və müalicə aparan tibb qrupunun təcrübəsindən asılıdır.

Süd vəzi xərçəngi nin statistikası

Bir qadın üçün süd vəzi xərçənginin inkişaf riski təxminən 12% -dir.Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına (ÜST) əsasən, bu xəstəlik hallarının yarısı cinsi və yaşı (40 yaşdan yuxarı) istisna olmaqla, başqa müəyyən edilə bilən risk amilləri olmayan qadınlarda görünür. Bu günümüzdə süd vəzi müalicəsi olduqca səmərəlidir: sağ qalma 90% və daha yüksək səviyyəyə çatır.

Nəyə görə süd vəzi xərçənginin müalicəsi üçün Türkiyədə Acıbadem xəstəxanasını seçməyə dəyər?

Müalicə seçimlərinin sayının artması, müxtəlif tibbi sahələrdə təcrübəli mütəxəssislər qrupunun hərtərəfli yanaşmasını və pasiyentin fərdi ehtiyaclarının nəzərə alınmasını tələb edir. Bütün xəstələr ilə ümumi cərrahiyyə, tibbi onkologiya, radiasiya onkologiyası, kosmetik və plastik cərrahiyyə, radiologiya, patologiya və genetika sahəsində və ilk növbədə süd vəzi xərçənginin müalicəsi üzrə ixtisaslaşmış çoxşaxəli mütəxəssislər qrupu çalışır. Çoxşaxəli yanaşmamız sayəsində, yüksək texnoloji infrastruktur və dünya səviyyəli mütəxəssislərimizə görə süd vəzi xərçənginin diaqnozu və müalicəsində böyük uğurlar əldə edirik. Türkiyədə bir təsdiqlənmiş ali təhsil müəssisəsi olan, ilk və yeganə Süd Vəzi xərçəngi Elmi Tədqiqat İnstitutunun olması ilə fəxr edirik. Tədqiqat və toplanmış yeni biliklər vasitəsilə ilə süd vəzi xərçəngi haqqında qlobal biliklərə töhfə verən bir elmi mərkəzdir.