Uşaq kardiologiyası və ürək-damar cərrahiyyəsi

Ürəkləri xilas etmək naminə birləşirik!

Acıbadem Uşaq Kardiologiya Mərkəzində biz uşaq kardiologiyası praktikasında fərq yaratmağa qərarlıyıq. 30 ildən artıqdır ki, biz uşaqlarda anadangəlmə qüsurları və sonradan yaranan ürək qüsurlarını müasir tibbin nailiyyətləri və qayğıkeş insan münasibəti iştirakı ilə müalicə edirik. Acıbadem Türkiyənin və regionun aparıcı tibb müəssisəsi olaraq, uşaq ürək xəstəliklərinin bütün spektri, hətta ən ağır və ya mürəkkəb hallar üçün ən müasir diaqnostika və müalicə variantlarını mümkün olan ən yaxşı nəticələrlə təmin edir.

Acıbadem uşaq ürək xəstəliklərinin bütün aspektlərini, o cümlədən neonatal ürək cərrahiyyəsi, mürəkkəb prosedurlar və təkrar əməliyyatları əhatə edir. Buradakı müstəsna xəstə qayğısı bilik, təcrübə və dünyada istifadə olunan ən son texnologiyaya əsaslanır. Müasir tibbi avadanlıq mütəxəssislərimizə mürəkkəb xəstəlikləri tez və dəqiq diaqnoz qoymağa və 95 faizdən çox müvəffəqiyyətlə müalicə etməyə imkan verir. Bizə uşaqlar və onların ailələri dünyanın hər yerindən gəlirlər.

Multidissiplinar komandalar tərəfindən yaxşı təchiz olunmuş, ixtisaslaşdırılmış müəssisələrdə göstərilən hərtərəfli xidmətlərin ürək xəstəliyi olan uşaqlar üçün ən yaxşı nəticələri təmin etdiyi sübut edilmişdir. Acıbadem Bakırköy və Acıbadem Atakent xəstəxanalarımızın uşaq kardiologiyası qrupları Uşaq Kardiologiyası, Uşaq Ürək-damar Cərrahiyyəsi, Anesteziologiya və Reanimasiya, Ürək Görüntüsü və Radiologiya, Neonatologiya və Reabilitasiya, Sosial iş sahələrindən təcrübəli həkimlərdən ibarətdir. İxtisaslaşmış komandalar xəstəxanalarımızın digər şöbələri ilə daim əlaqə saxlayır və sizə lazım ola biləcək hər hansı bir mütəxəssisə bir dam altında sürətli çıxışı təmin edir. Əməliyyat otaqları, reanimasiya və xəstələrə qulluq üçün xüsusi təlim keçmiş tibb bacılarımız da var. Pediatrik kardiologiya komandamızın hər bir üzvü mümkün olan ən yaxşı qayğı və ən yaxşı həyat şanslarını təmin etmək üçün gənc ürək xəstələrimizin xüsusi fiziki və emosional ehtiyaclarını daha yaxşı başa düşmək üçün uzun illər səy göstərmişdir. Biz ürəkləri xilas etmək naminə birləşdik!

Pediatric Heart Conditions We Treat

Uşaq yaş qrupunda ürək xəstəliyi böyüklərdən fərqlənir. Uşaqlarda ürək qüsurlarının iki əsas növü var: daha sonrakı yaşlarda inkişaf edən anadangəlmə və qazanılmış ürək qüsurları. Onlardan bəziləri:

• Aritmiya və ya ürəyin ritm pozuntusu.
• Kardiyomiyopatiya.
• Anadangəlmə ürək qüsurları:
  • Qulaqcıqlararası çəpərin qüsuru
  • Mədəciklərarası çəpərin qüsuru
  • Atrioventrikulyar kanal defekti
  • Aortanın koarktasiyası
  • Hipoplastik sol ürək sindromu
  • Ağciyər arteriyasının daralması
  • Ağciyər arteriyasının stenozu (pulmonar stenoz)
  • Üçtaylı qapağın arteziyası
  • Fallot tetralogiyası
  • Ümumi anomal ağciyər venoz drenajı
  • Böyük arteriyaların köçürülməsi
  • Ümumi arterial gövdə (Truncus Arteriosus)
  • Açıq arterial axacaq
  • Aortanın koarktasiyası
  • Hipoplastik sol ürək sindromu (HLHS)

Nə üçün Acıbadem Uşaq Kardiologiya Mərkəzlərini seçməlisiniz?

Mərkəzlərimiz və komandamız haqqında qısa faktlar:

• Ümumi Komanda Təcrübəsi: 30 il ərzində 15 000 xəstə.
• Hər il mərkəzə 600-dən çox xəstə, o cümlədən ən mürəkkəb anadangəlmə ürək qüsurlu xəstələr qəbul edilir.
• 95%-dən çox müvəffəqiyyət nisbəti.
• Acıbadem uşaqlarda mürəkkəb anadangəlmə ürək qüsurları və digər ürək xəstəlikləri üzrə ixtisaslaşmışdır.
• Uşaqların müalicəsində dünya səviyyəli həkimlər, qabaqcıl texnologiyalar və xəstə mərkəzli yanaşma tətbiq olunur.

Əcnəbi xəstələr üçün

Acıbadem Uşaq Kardiologiya Mərkəzləri bilir ki, uşağın müalicəsi üçün xaricə səyahət etmək stresli və hədsiz dərəcədə ağır ola bilər. Məhz buna görə də burada Əcnəbi Xəstələrə Xidmət Mərkəzi fəaliyyət göstərir və onun əsasında hər bir xəstə ilk gündən vətəninə son dönüşünə qədər dəstəklənir. Xəstələrin ehtiyac və seçimlərinə uyğun olaraq tibbi təyinatlar, səyahət və yerləşdirmə, hava limanı-otel-xəstəxana transferləri təşkil edilir. Ana dillərinə tərcüməçilərin gecə-gündüz işi həyata keçirilir.

Türkiyədə Acıbademi və hərtərəfli xidmətimizi seçməklə əcnəbi xəstələr əmin ola bilərlər ki, onların sağlamlığa gedən yolları bütün istəkləri nəzərə alınmaqla mükəmməl şəkildə təşkil olunacaq.

Uşaqlarda ürək xəstəliyinin əlamətləri

Anadangəlmə ürək qüsurları ilə bütün xəstə uşaqların təxminən 30 faizi həyatlarının ilk ayında müalicəyə ehtiyac duyur. Buna görə də erkən diaqnoz və vaxtında müalicə son dərəcə vacibdir. Valideynlər ürək xəstəliyinin əlamətlərini tanımalı və vaxt itirmədən həkimə müraciət etməlidirlər. Bilməkdə fayda var ki, ana və ya atası eyni xəstəlikdən əziyyət çəkən uşaqlarda anadangəlmə ürək qüsurlarının yaranma riski 2-3 dəfə çoxdur. Uşaqlarda ürək problemlərinin erkən əlamətləri vəziyyətdən asılı olaraq dəyişir, lakin rast gəlinənlər aşağıdakılardır:

• Körpələrdə dəri, dodaqlar, ağızda və dırnaq altında selikli qişaların mavi (göy) rəngi.
• Sürətli və ya çətin nəfəs alma.
• Tənəffüs xəstəliklərinin tez-tez inkişafı.
• Ana südü ilə qidalanmaq istəksizliyi və ya əmizdirmə zamanı sürətli yorğunluq.
• İştahsızlıq və qeyri-kafi çəki artımı.
• Tez yorğunluq.

Bəzi hallarda, daha az ciddi anadangəlmə ürək qüsurları həyatın ilk illərində vizual olaraq özünü göstərə bilməz və ya hər hansı fərqləndirici əlamətlərə malik ola bilməz. Yaşca daha böyük uşaqlarda ürək döyüntüsü, nəfəs darlığı, yorğunluq, sinə ağrısı, başgicəllənmə və ya məşq zamanı huşunu itirmə kimi əlamətlər ürək problemlərinin xəbərdaredici əlamətləri ola bilər.

Uşaq kardiologiyası diaqnostikası

Anadangəlmə ürək qüsurları bir çox hallarda doğumdan əvvəl, hamiləliyin 16-cı həftəsində müəyyən edilə bilər. Fetal exokardioqrafiya – ultrasəsə bənzər qeyri-invaziv diaqnostik üsuldur. Bu, uşağın hələ ana bətnində olarkən ürəyini təfərrüatlı şəkildə yoxlamağa imkan verir. Hər hansı bir problem aşkar edilərsə, körpə ciddi nəzarət altında izlənilir və bu arada müalicənin doğumdan sonra tətbiq edilməsi planlaşdırılır. Hamiləlik dövründə anadangəlmə ürək qüsurlarının diaqnozu yeni doğulmuş körpələrdə ciddi fəsadların azalmasına kömək edir.

Ürək problemləri daha gec yaşda da müəyyən edilə bilər. Əgər uşağın ürək xəstəliyindən əziyyət çəkdiyi şübhəsi varsa, uşaq kardioloqu qabaqcıl texnologiya və diaqnostik üsullardan istifadə edərək fiziki müayinə və müxtəlif testlər aparacaq. Kompleks diaqnostikaya daxil ola bilər: elektrokardioqramma, döş qəfəsinin rentgenoqrafiyası, exokardioqrafiya, stress testi, ürəyin KT və MRT-si, ürəyin kateterizasiyası, elektrofiziologiya.

Elektrokardioqramma (EKQ): ürəyin işini yoxlamağa imkan verən qeyri-invaziv diaqnostik üsuldur. Bunun həyata keçirilməsi üçün ürək əzələsinin elektrik fəaliyyətini ölçmək üçün bir cihaz EKQ kağızında ürək döyüntülərini qeyd etmək və ya onları monitorda göstərmək üçün istifadə olunur. Bu prosedur ürək dərəcəsini qiymətləndirməyə və ritm pozuntularını müəyyən etməyə kömək edir.

Döş qəfəsinin rentgenoqrafiyası: ürəyin genişləndiyini və ağciyərlərdə artıq mayenin olub olmadığını göstərir. Döş qəfəsinin rentgenoqrafiyasında istifadə olunan radiasiya səviyyəsi çox aşağıdır və buna görə də heç bir yan təsir göstərmir.

Exokardioqrafiya (ürəyin ultrasəs müayinəsi və ya ExoKQ): ürəyin real vaxt görüntüsünü izləmək və ürək əzələsinin funksiyasını qiymətləndirmək üçün istifadə olunur. Arteriya və damarlardan nə qədər qan axdığını aortanın Doppler ultrasəs müayinəsində səs dalğalarından istifadə etməklə ölçmək olar. Bu iki üsul ürəyin quruluşu və funksiyası haqqında faydalı məlumat verir.

Transozofageal exokardioqrafiya (TO ExoKQ): bəzi xəstələr üçün ağızdan və yemək borusundan mədəyə endirilən xüsusi ultrasəs çeviricisindən istifadə edərək daha aydın görüntülər əldə etmək lazım ola bilər.

Stress testi: uşaq qaçış zolağında yüksək sürətlə yeriyərkən EKQ qeyd olunur. Fiziki fəaliyyətdən qaynaqlanan ürək problemlərini müəyyən etməyə kömək edir.

Ürəyin KT-sı (kompüter tomoqrafiyası): uşağın ürəyinin və qan damarlarının ətraflı vizuallaşdırılması üçün xüsusi hallarda edilir. Həmçinin, kompüter tomoqrafiyası dəqiq anatomik təsvirini əldə etməyə kömək edir.

Ürəyin MRT-si (maqnit rezonans tomoqrafiya): radiasiya olmadan maqnit texnologiyasından istifadə edərək ürək və döş qəfəsinin qan damarlarının aydın şəkillərini çəkməyə imkan verir.

Ürəyin kateterizasiyası və angioqrafiyası: qan damarına daxil edilən nazik boru (kateter) və ürəyə yönəldilmiş flüoroskopiyadan istifadə edərək təkmil müayinə üsulu. Bu üsul anatomik strukturların birbaşa vizuallaşdırılmasına imkan verir.

Elektrofiziologiya (EF tədqiqatı): nizamsız ürək döyüntüləri və ya aritmiyaların diaqnozu üçün istifadə edilən bir test. Kateterizasiya üsuluna bənzər olaraq, xüsusi kateterlər ürəyə baxmaq və ürək əzələsində anormal elektrik aktivliyi sahələrini axtarmaq üçün istifadə olunur.

Müdaxilə edilən uşaq kardiologiyası

Uşaqlarda bəzi ürək xəstəlikləri ənənəvi cərrahiyyə əməliyyatı əvəzinə ürək kateterizasiyası (və ya qısaca desək, “heart cath”) ilə müalicə edilə bilər. Bu, kateter adlanan nazik, çevik borunun rentgen şüalarının rəhbərliyi altında ürəyə qan damarı vasitəsilə daxil edildiyi innovativ qeyri-cərrahi müalicədir. Həm diaqnoz, həm də müalicə üçün istifadə olunur. Bu proses ürək qüsurunu düzəltmək üçün istifadə edildikdə, buna müdaxilə kateterizasiyası deyilir. Təcrübəli həkimlərə xüsusi kateterlərdən istifadə etməklə müəyyən ürək xəstəliklərini cərrahi müdaxilə olmadan müalicə etməyə imkan verir. Kateter ürəyin problemli bölgəsinə çatdıqdan sonra qüsuru düzəltmək üçün içinə kiçik alətlər daxil edilir. Məsələn, daralmış qapaqları və ya qan damarlarını açan balon kateterlər, eləcə də ürək kameraları arasındakı deşikləri bağlayan kateterlər var. Terapevtik müdaxilələrə aşağıdakılar daxildir:

• Koroner anjiyoplastika və valvuloplastika: daralmış ürək qapağını və ya damarını açmaq üçün ucunda balon uclu bir kateter daxil edilir.
• Transkateter aorta qapağının dəyişdirilməsi (TAVR/TAVI): bir kateterdən istifadə edərək yeni süni qapaq daxil edilir, beləliklə açıq ürək əməliyyatını əvəz edir.
• ASD və QÇD-nin transkateter bağlanması: qulaqcıqların və mədəciklərin septal qüsurları kateterizasiya ilə düzəldilə bilər.
• Endovaskulyar stentləmə: dar damarları genişləndirmək üçün istifadə edilə bilər.
• Aritmiyaların elektrofiziologiyası və transkateter ablasiyası: miyokardın kiçik bir sahəsini yandırmaq (qızdırmaqla) yolu ilə ürək ritm problemlərini müalicə etmək üçün istifadə olunur.
• Hibrid prosedurlar və MAPCA okklyuziyası: Hibrid ürək prosedurları adətən mürəkkəb ürək xəstəlikləri üçün istifadə olunur. Onlar cərrahiyyə və ürək kateterizasiyasını birləşdirə bilərlər.

Ürək kateterizasiyası cərrahi kəsiklər olmadan anesteziya altında aparılır. Daha tez sağalmağa və xəstəxanada qalma müddətini qısaltmağa imkan verir. Yaş məhdudiyyəti oladığı üçün kiçik uşaqların və yeni doğulmuşların müalicəsində istifadə olunur.

Acıbadem Uşaq Kardiologiya Mərkəzlərində qabaqcıl müdaxilə prosedurları yüksək təlim keçmiş uşaq kardioloqları tərəfindən yüksək müvəffəqiyyət nisbətləri ilə həyata keçirilir. Mümkün olduqda, ağrı, sağalma müddəti və xəstəxanada qalma müddətini azaltmaq üçün minimal invaziv yanaşmalara üstünlük verirlər.

Cərrahiyyə və minimal invaziv ürək cərrahiyyəsi

Uşaqların ürək əməliyyatı böyüklərdəkindən çox fərqlidir. Bu sahədə yalnız təcrübəli uşaq kardiocərrahları və uşaqların müalicəsi üçün xüsusi təlim keçmiş mütəxəssislər qrupu çalışmalıdır. Acıbadem Uşaq Kardiologiya Mərkəzi uşaq ürək əməliyyatlarının bütün növlərini, o cümlədən də mürəkkəb proseslər və təkrar əməliyyatları uğurla həyata keçirir. Ürək əməliyyatının 3 əsas növü var:

Açıq ürək əməliyyatı: cərrah sternum vasitəsilə ürəyə daxil olur. Bu tip əməliyyatlar adətən əməliyyat zamanı ürəyin və ağciyərlərin funksiyalarını yerinə yetirmək üçün süni qan dövranı aparatı (ürək-ağciyər aparatı) tələb edir.

Qapalı ürək əməliyyatı: bu zaman döş qəfəsi də kəsilir, lakin ürəyin işi dayandırılmır. Nəticədə əməliyyat süni qan dövranı aparatı (ürək-ağciyər aparatı) olmadan həyata keçirilir.

Minimal invaziv ürək cərrahiyyəsi: ən yumşaq cərrahi müdaxilə üsulu. Cərrah xüsusi alətlər və video kamera daxil etmək üçün yalnız kiçik kəsiklər edir. Minimal invaziv üsullar ənənəvi üsullarla müqayisədə daha az ağrı, daha az çapıq və daha qısa sağalma müddəti kimi bir çox üstünlüklərə malikdir. Döş qəfəsi yaxşı inkişaf etmiş uşaqlarda bəzi ürək qüsurları robotlaşdırılmış əməliyyatla düzəldilə bilər.

Nadir və geniş yayılmış anadangəlmə ürək qüsurlarının (AÜQ) müalicəsi

Patent ductus arteriosus (PDA)

Bütün körpələr açıq ductus arteriosus ilə doğulur. Bu damar dölün ağciyər arteriyası ilə aorta arasında qan dövranını təmin edir. Bu, doğuşdan əvvəl qan oksigen almaq üçün ağciyərlərdən keçməli olmadığı üçün mövcuddur. Normalda bu kanal doğumdan bir neçə saat sonra çökür. PDA – bu əlaqə açıq qaldığı zamandır. Ən çox vaxtından əvvəl doğulmuş körpələrdə müşahidə olunur.

MÜALİCƏSİ: Kanalın bağlanması kateter vasitəsilə daxil edilən çətir adlı xüsusi bir cihazdan istifadə etməklə həyata keçirilir. Bundan əlavə, xəstənin yaşına və PDA dərəcəsinə görə yenidən əlaqə yaratmaq üçün qapalı ürək əməliyyatı edilə bilər.

Qulacıqlararası çəpərin qüsuru (QÇQ)

Atrial septal qüsur ürəyin iki yuxarı kamerası (atria) arasındakı divarda bir deşikdir. Kiçik bir QÇQ çox vaxt körpəlikdə bağlanır. Daha böyük qüsurlar sağ tərəfli ürək çatışmazlığı, anormal ürək ritmləri, insult riskinin artması və gözlənilən ömür müddətinin azalması da daxil olmaqla ciddi problemlərə səbəb ola bilər.

MÜALİCƏSİ: Bəzi xəstələrdə kateterizasiya zamanı qüsur düzəldilir. Ancaq bu vəziyyət adətən açıq ürək əməliyyatı tələb edir. Müalicənin sonunda qan dövranı normallaşır və uşaq sağlam insan kimi böyüyə bilir.

Mədəciklərarası çəpərin qüsuru (MÇQ)

Mədəciklərarası çəpərin qüsuru ürəyin iki mədəciyi arasındakı divarda bir dəlikdir. Bu halda oksigenlə zəngin qan bədənə deyil, yenidən ağciyərlərə vurulur. Nəticədə ürək kifayət qədər oksigen təmin etmək üçün daha çox işləməli olur. Müalicə edilmədikdə, ağciyər hipertenziyası, ürək çatışmazlığı, endokardit və digər ürək problemləri kimi ağırlaşmalar baş verə bilər.

MÜALİCƏSİ: Bəzi qüsurlar öz-özünə bağlana bilər. Elə buna də görə həkim bir müddət uşağın vəziyyətini müşahidə edə bilər. Amma adətən xəstə mədəciklər arasında qüsuru aradan qaldırmaq üçün əməliyyat lazımdır.

Qulacıqlararası çəpərin atrioventrikulyar qüsuru (QÇAQ)

Bu, bir neçə anomaliyaları birləşdirən anadangəlmə ürək xəstəliyidir. Çəpər qüsuru ümumi atrioventrikulyar qapaqlı qulacıqlararası çəpərin atrioventrikulyar qüsurundan (çəpərin atrioventrikulyar qüsurunun növü) və bununla əlaqədar giriş mədəciklərarası çəpərin qüsurundan ibarətdir (QÇÜ). Nəticədə ürəyin sol tərəfindən oksigenlə zənginləşdirilmiş qan sağ tərəfə keçir və yenidən dəliklərdən ağciyərlərə vurulur.

MÜALİCƏSİ: Ağciyər hipertenziyası inkişaf edən və ya ağır simptomları olan uşaqlar körpəlikdə əməliyyat olunur. Əməliyyatdan sonra qan axını normala qayıdır. Bəzi hallarda xəstələrdə qapaq (mitral qapaq çatışmazlığı) çatışmazlığı səbəbindən təkrar əməliyyat tələb oluna bilər. Müvəffəqiyyət nisbətləri 97 faizi ötür.

Aortal stenoz (AS)

Bu, aorta qapağını daraldan və ya açılmasının qarşısını alan ürək qapağı xəstəliyidir. Ürək bədənə qan pompalamaqda çətinlik çəkir. Stenoz qanın sol mədəcikdən çıxışını məhdudlaşdırır. Sağalmayan ürək zədələnməsinin qarşısını almaq üçün erkən diaqnoz çox vacibdir.

MÜALİCƏSİ: Heç bir simptomu olmayan və ya yüngül simptomları olmayan aortal stenoz olan uşaqlar uzun müddət diqqətlə yaxından izlənilməlidir. Orta və ağır simptomlar üçün cərrahi müdaxilələr tətbiq oluna bilər: valvuloplastika (minimal invaziv, arteriyaya balonun daxil edilməsi), valvotomiya (klapan dəyişdirilmədən klapan vərəqlərini “azad etmək”) və ən radikal müalicə, aorta qapağının dəyişdirilməsi.

Aortanın koarktasiyası (AK)

Aortanın koarktasiyası aortanın tam və ya bir hissəsinin daralması deməkdir. Müxtəlif şiddətdə ola bilər. Sol mədəciyin daralmış aorta vasitəsilə qanı nəql etmək üçün daha çox güc tətbiq etməyi lazımdır. Nəhayət, sol mədəcik artıq əlavə iş yükünün öhdəsindən gələ bilmir və səmərəli fəaliyyətini dayandırır. Sol mədəciyin çatışmazlığı inkişaf edir. Bəzi hallarda, böyrək çatışmazlığı və ya ürək genişləməsi ilə də mürəkkəbləşə bilər.

MÜALİCƏSİ: Aortanın daralmış hissəsi ürək boşluğunun kateterizasiyası ilə koroner anjiyoplastikası və ya stent implantasiyası ilə bərpa olunur.

Fallot Tetralogiyası (FT)

Bu xəstəliyə müxtəlif 4 ürək anomaliyası daxildir:

1. QÇQ (qulacıqlararası çəpərin qüsuru).
2. Pulmonar stenoz (ağciyər arteeiya və ya qapağında darlıq).
3. Aortanın dekstropozisiyası (əsas damar sol mədəciyin yerinə sağ mədəciyə bağlandıqda).
4. Sağ mədəciyin hipertrofiyası (sağ mədəciyin genişlənməsi).

Fallot Tetralogiyası azyaşlı uşaqlarda siyanoza səbəb olan ən çox görülən ürək xəstəliyidir. FT olan körpələrdə ağlama və ya qidalanma zamanı dəri mavi rəng çalarında olur.

MÜALİCƏSİ: Uşağın vəziyyətindən asılı olaraq iki mərhələdə baş verə bilər. Mərhələ 1 – şunt, stent və ya əzələlərin çıxarılmasından istifadə edərək müvəqqəti bərpanı əhatə edir. Mərhələ 2 – qüsurların əsaslı yenidən qurulması. Bəzi hallarda bypass əməliyyatından sonra və ya ilkin cərrahiyyə əməliyyatı olaraq həyata keçirilə bilər. Müalicədən sonra qan dövranı normallaşır və siyanoz tamamilə aradan qaldırılır.

Ağciyər qapağının stenozu (AQS)

Bu xəstəlik uşaqlıqda və ya doğuşdan qısa müddət sonra müəyyən edilə bilən çox nadir xəstəliklərdən biridir. Bu, ağciyər qapağının daralmasını (stenozu) və ya tıxanmasını təmsil edir. Sonra sağ mədəcik daha çox işləməlidir. Zamanla bu, ürək əzələsinin zədələnməsinə gətirib çıxarır.

MÜALİCƏSİ: Balon valvoplastika kateterlə birlikdə istifadə olunur. Sağ qalma nisbəti 99 faizdir. Ağır hallarda açıq ürək əməliyyatı tələb oluna bilər.

Böyük arteriyaların köçürülməsi (TGA)

TGA uşaqlarda ən çox görülən siyanotik ürək xəstəliklərindən biridir. Bu halda anadangəlmə ürək xəstəliyi ilə pulmoner arteriya və aortanın yeri tərsinə çevrilir və yanlış mədəciklərə bağlanır. Oksigensiz qan bədənə geri pompalanır. Böyük arteriyaların transpozisiyası olan uşaqlar qanda oksigen səviyyəsinin aşağı olması səbəbindən mavi rəngdə doğulur.

MÜALİCƏSİ: Doğumdan dərhal sonra və ya körpənin ilk aylarında əməliyyat lazımdır. Uşaq əməliyyata hazır olana qədər dərman müalicəsi aparıla bilər. TGA halında iki əsas əməliyyat növü mövcuddur: arterial keçid (əsas damarların yerləri bir-biriləri ilə dəyişdirilir) və artiyal keçid (qulaqcıqların keçidi). İkinci üsul daha az həyata keçirilir, çünki uzun müddətdə fizioloji dəyişikliklər səbəbindən ritm pozğunluqlarına səbəb ola bilər.

Üçtaylı qapağın arteziyası (ÜQA)

Bu anadangəlmə ürək xəstəliyi ilə üçtaylı (triküspid) qapaq inkişaf etmir. Buna görə də sağ atriumdan sağ mədəciyə qan axını pozulur. Nəticədə, sağ mədəcik kiçik və inkişaf etməmiş olaraq qalır. Qan qarışır və bütün bədəndə düzgün dövr edə bilmir.

MÜALİCƏSİ: Uşağın vəziyyətindən asılı olaraq, ürəyin fəaliyyətini bərpa etmək üçün bir və ya bir neçə əməliyyat tələb oluna bilər, o cümlədən:

• atriyal septostomiya (sağ atriumdan sola daha çox qanın axmasına imkan vermək üçün ürəyin yuxarı kameraları arasında bir açılış yaradılır və ya genişlənir);
• şuntlama (ürəkdən gələn əsas qan damarı ilə ağciyərlərə gedən qan damarı arasında şunt qoyurlar);
• ağciyər arteriyasının bantlanması (ürəkdən ağciyərlərə qan axını azaltmaq üçün);
• Glenn əməliyyatı (körpələr 3-6 aylıq yaşda ilk şuntdan çox böyüdükdə);
• Fonten əməliyyatı (2-3 yaşda aparılır).

Ağciyər qapağının atreziyası (AQA)

Bu anadangəlmə ürək xəstəliyinin olduqca nadir formasıdır. Normalda, ürək daraldıqda, sağ mədəcik qanı ağciyərlərə itələyir. Ağciyər atreziyası olan xəstələrdə ağciyər qapağı düzgün formalaşmamışdır. Bu, ağciyərlərə qan axınının pozulmasına gətirib çıxarır. Adətən üçtaylı (triküspid) qapaq da az inkişaf edir.

MÜALİCƏSİ: Müalicə planı hər bir konkret vəziyyətin qəlizliyindən asılıdır. Şunt kateterizasiya üsullarından istifadə edərək ağciyər arteriyası ilə aorta arasında yerləşdirilə bilər. Eləcə də Fonten əməliyyatı da tez-tez istifadə olunur.

Arterial gövdə

Bu vəziyyətdə ürəkdən iki normal damar (ağciyər arteriyası və aorta) əvəzinə bir tək qan damarı (arterial gövdə) çıxır. Bundan əlavə, mədəcik çəpərinin qüsuru olur (MÇQ). Bunun nəticəsində qan qarışır.

MÜALİCƏSİ: Trunkus arteriosus qüsurlu körpələrin əksəriyyəti həyatının ilk həftələrində əməliyyat olunur.

Ağciyər venalarının ümumi anomal yerləşməsi (AVÜAY)

Bu, bütün ağciyər damarlarının sol atriuma düzgün bağlanmadığı nadir qan axını anomaliyasıdır. Beləliklə, ağciyərlərdən qayıdan qan bədəndən qayıdan “mavi” qanla qarışır. Uşaqda oksigen çatışmazlığı yaranır və mavi rəng çalarında olur.

MÜALİCƏSİ: Cərrahi müdaxilə mütləqdir. AVÜAY olan körpələr həyatlarının ilk həftələrində cərrahi müdaxiləyə ehtiyac duyurlar.

Hipoplastik sol ürək sindromu (HLHS)

Bu qüsurla ürəyin sol tərəfinin, o cümlədən aorta, aorta qapağı, sol mədəciyin, mitral qapağın inkişaf etməməsi müşahidə olunur.

MÜALİCƏSİ: Cərrahi müdaxilə mütləqdir. Müalicə planına adətən 3 əməliyyat mərhələsi daxildir: Norwood proseduru (doğumdan sonra mümkün qədər tez), Glenn proseduru (6 ay sonra) və Fonten proseduru (18 aylıqdan 3 yaşa qədər).

Uşağın mərkəzdə qalma hazırlığı

Əgər uşağa anadangəlmə ürək xəstəliyi və ya digər ürək xəstəlikləri diaqnozu qoyularsa, ilk növbədə panikaya ehtiyac yoxdur. İndiki zamanda ürək qüsuru olan uşaqların xoşbəxt və məhsuldar həyat şansları çox yüksəkdir. Nəzərinizə alın ki, əməliyyatların aparılmasında böyük təcrübəyə malik ixtisaslaşmış tibbi komandalar adətən ən yaxşı nəticələrə nail olurlar, xüsusən də mürəkkəb hallarda.

Əgər uşağın ürək əməliyyatına ehtiyacı varsa, əməliyyatdan əvvəl onun mümkün qədər sağlam olması vacibdir. Qızdırma, öskürək, soyuqdəymə, qrip və digər tibbi problemlər gizlədilməməlidir, hər bir halda müalicə edən həkimə bildirilməlidir.

Əməliyyatdan sonra unutmayın ki, əməliyyat sonrası evdə qulluq bərpanın vacib hissəsidir. Əksər hallarda xəstə pəhrizə riayət etməli və ciddi şəkildə dərman qəbul etməlidir. Valideynlər həkimlərin göstərişlərinə diqqətlə əməl etməlidirlər Anadangəlmə ürək xəstəliyi olan xəstələr çox vaxt ömürlük nəzarət tələb edirlər.